دستگاه های موسیقی ایرانی یا سنتی

دستگاه های موسیقی ایرانی عبارت است از دستگاه شور ، دستگاه همایون ، دستگاه سه گاه ، دستگاه چهارگاه ، دستگاه ماهور ، دستگاه نوا و دستگاه راست پنجگاه

که هر کدام از این دستگاه ها از تعدادی گوشه تشکیل شده است مثال ساده اگر دستگاه را نردبانی در نظر بگیریم میتوان گفت پله های نردبان میشود گوشه

البته ما غیر از هفت دستگاه موسیقی پنج آواز هم داریم که عبارتند از آواز اصفهان ، آواز بیات ترک ، آواز افشاری ، آواز دشتی و آواز ابوعطا

آوازها مشتق برخی از دستگاه ها میباشد . مثلا آواز اصفهان مشتق دستگاه همایون است که یکی از آوازهای بسیار زیبا و دلنشین می باشد . آواز افشاری مشتق دستگاه شور است .

آواز دشتی مشتق دستگاه شور است . آواز ابوعطا مشتق دستگاه شور است . و اما در رابطه با آواز بیات ترک اختلاف نظر وجود دارد بعضی آن را مشتق دستگاه شور میدانند و برخی دیگر

آن را مشتق دستگاه ماهور اما به نظر میرسد آواز بیات ترک به دستگاه ماهور نزدیکتر است تا به شور به خاطر فرودهای نزدیک به درجه ماهور .اما مهم اجرای صحیح و زیبای این 

دستگاه ها میباشد چرا که اگر خواننده یا نوازنده تبهر کافی را در اجرا داشته باشد میتواند در مرکب خوانی یا مرکب نوازی تمام دستگاهها و آوازها را با فرود و فروز درست اجرا کند و شننوه

از آن لذت کافی را ببرد

نوشته : سعید جعفری